NOS in Alaska


Video rapportages
nos.nl shell-bevecht-wantrouwen 

Inuit ongerust door Shell
Deze zomer gaat een langgekoesterde wens van Shell hoogstwaarschijnlijk in vervulling: boren naar olie op de zeebodem voor de kust van Alaska. Tot grote ongerustheid van de bewoners van het gebied: de Inupiat. Zij zijn bang dat de booractiviteiten en mogelijke ongelukken, zoals 2 jaar geleden in de Golf van Mexico, het einde betekenen van de walvisvaart. En dat daarmee hun bron van inkomsten en eeuwenoude cultuur verdwijnt. Eelco Bosch van Rosenthal zocht de eskimo's op in het afgelegen plaatsje Barrow en woonde er het einde van het walvis-seizoen bij. 

Jeugd Alaska wantrouwt plannen Shell
Shell gaat naar olie boren in Alaska. De jeugd van Point Hope is bang dat de olie gaat lekken en de natuur aantast. Reportage van Wessel de Jong. 

Slag om de Noordpool-olie is begonnen
De slag om de Noordpool lijkt begonnen. Volgens sommigen is die belangrijker dan de reis naar de maan. Het gaat allemaal om de olie in de bodem. 


Audio
Olie, we hebben het gewoon keihard nodig
Het verleden achtervolgt Shell op Alaska, waar het in juli naar olie gaat zoeken. De olieramp van 24 maart 1989 maakt vele bewoners argwanend. Maar dat geldt niet voor iedereen. De kapitein van de rondvaartboot Lulu Belle is minder bezorgd. Correspondent Wessel de Jong vaart met hem mee.
Inuk: Ons leven hangt af van ijsberen en walvissen
Shell krijgt waarschijnlijk snel toestemming om in de ijszee bij Alaska op zoek te gaan naar olie. Maar daar liggen ook de visgronden van de Eskimo's. Die zijn bang dat de boringen óf een mogelijke olieramp hun walvissen zullen verjagen en ziek maken. Tegelijkertijd zien de Inuit , zoals ze officieel heten, dat de VS en Alaska niet zonder de olie-inkomsten kunnen. Correspondent Wessel trotseerde de ijsberen, en ging ter plekke kijken.
Shell: veiligheid voor mens en milieu staat absoluut voorop
In Alaska ligt nog voor miljarden aan olie onder de grond en onder de zee. En na jaren voorbereiding en wachten op toestemming kan Shell daar deze zomer gaan boren. Robert Blaauw is projectleider van Shell in het arctisch gebied.
Inuk: ik praat liever niet met die mensen van Shell
Oliemaatschappij Shell staat op het punt om in de ijszee van Alaska proefboringen te gaan doen. Het was een lang en ingewikkeld proces om de benodigde vergunningen te krijgen. Want na de olieramp met de Deep Water Horizon in de Golf van Mexico, is het offshore boren in Amerika aan banden gelegd. Het wantrouwen is nog altijd groot. Vooral de Inuit zijn bang dat hun jachtgronden vervuild zullen raken.

01.08.2012
De zomercolumn komt vandaag uit Alaska, waar Wessel de Jong feest viert met Inuit.

Edward Itta, oud-burgemeester Barrow
De Inuk en de olieman
22.06.2012
Door correspondent 

Eelco Bosch van Rosenthal

"Nee", was het duidelijke antwoord van Edward Itta op mijn vraag of hij nog twee dingen wil verhelderen. Na een gesprek van bijna een uur, in zijn huis in Barrow, was hij opgestaan. Itta had genoeg uitgeweid over de aanstaande olieboringen van Shell: de bezoekende journalisten zouden er verstandig aan doen zich nu verder te verdiepen en met de walvisvaarders te praten. En trouwens, waarom waren wij nu pas naar de Noordelijke IJszee gekomen en niet jaren geleden, toen Shell de vergunningen nog niet op zak had en de Inuit alle publiciteit konden gebruiken?
Edward Itta was destijds burgemeester van Barrow, het grootste Inuitdorp ter wereld, gelegen aan de North Slope van Alaska, 500 kilometer boven de poolcirkel en alleen per vliegtuig bereikbaar. Shell maakte duidelijk dat het opnieuw naar olie wilde boren en de Inuit waren daar fel tegen. Het boren zou de dieren kunnen wegjagen, vooral de Groenland-walvis waar het dorp van afhankelijk is voor zijn voedsel. Om maar te zwijgen over een eventueel olielek. Die zorg kwam er nog eens bij na de explosie met de Deepwater Horizon in de Golf van Mexico in 2010.

Overtuigen
Itta voerde een jarenlang gevecht, een meeslepend gevecht, zo valt te lezen in het pas verschenen boek 'The Eskimo and The Oil Man' van journalist Bob Reiss. De 'olieman' in het boek is Pete Slaiby, bij Shell verantwoordelijk voor de olieboringen in de Noordelijke IJszee. Reiss schreef een geweldig boek, waarbij je de hoofdpersonen goed leert kennen: de levensgenieter Slaiby, een kosmopoliet die van Shell in de meest exotische oorden mocht wonen en de koppige Itta, met wie hij ineens zaken moest doen, de burgemeester die het lot van duizenden Inuit aan de noordkust van Alaska op zijn schouders voelde drukken.
Talloze keren bezocht Slaiby de noordkust. Hij at walvisvlees met de dorpelingen en probeerde ze te overtuigen: er zou heus niets gaan lekken en mocht dat toch gebeuren, dan was er een vloot van 22 schepen in de buurt om eventuele olie op te ruimen. Barrow raakte niet overtuigd, maar het echte gevecht vond elders plaats, in Washington, waar Shell keihard aan het lobbyen was bij de regering-Obama voor de benodigde vergunningen.
Ontwikkeling
Itta erkent dat de olieboringen altijd een dilemma zijn geweest. Alaska kan niet zonder olie: 90 procent van de belastingopbrengst komt van de olie-industrie. Overal in de staat zit olie, overal liggen pijpleidingen. Maar offshore boren is iets anders, zegt Itta. Het is een worsteling. Hij gelooft Shell heus wel als ze zeggen dat ze alles in het werk stellen om veilig te kunnen boren. En ja, als er een bedrijf is dat het kan, dan is dat Shell. Itta maakte een ontwikkeling door: van over my dead body, via "wat als het misgaat?", naar - toen het vermijdelijke onvermijdelijk was geworden - een soort onrustige berusting.
In de haven van Seattle liggen de boorplatforms. Shell kan ze elk moment naar de Beaufort- en Tsjoektsjizee slepen, de twee zeeën binnen het Noordelijke IJszeegebied waar de proefboringen zullen plaatsvinden. Een enkele vergunning is nog niet afgegeven, maar Shell weet dat het goedkomt. Pete Slaiby zegt: "Het is geen gok. Zo mag u het niet omschrijven. Ik ben ervan overtuigd dat alles goed gaat."



Shell bevecht wantrouwen Alaska
Door correspondent Wessel de Jong, 21.06.2012
Oefening van Shell Oefening van Shell.
© Eelco Bosch van Rosenthal / NOS
Shell staat op het punt proefboringen te gaan doen naar olie op de zeebodem van Alaska. De Nederlands-Britse oliemaatschappij heeft al bijna 4 miljard US dollar uitgegeven aan pacht van percelen in de Tsjoektsjizee en Beaufortzee, allemaal poolwateren.
De verwachtingen zijn hoog gespannen van de oliereserves in deze Arctische wateren. De reserves zijn volgens sommige experts groter dan die in de Golf van Mexico. Pete Slaiby, de directeur van Shell Alaska, blijft voorzichtig: "De voorraden zijn groot, maar waarschijnlijk  zijn de cijfers anders dan gedacht".
Eerder al heeft Shell proefboringen gedaan in dit gebied, dat was eind jaren tachtig, begin jaren negentig. Meer geavanceerde digitale analyses van de resultaten van toen hebben nieuwe inzichten gegeven, die een gunstiger beeld geven van de voorraden. Maar ook de olieprijs is nu hoger waardoor winning in dit moeilijke gebied nu wèl rendabel is, terwijl het dat twintig jaar geleden niet was.

Gecompliceerd
Offshore boren in Alaska geldt als bijzonder gecompliceerd door de aanwezigheid van ijs. Als één van de weinige oliemaatschappijen heeft Shell daar ervaring mee, in het Verre Oosten van Rusland, bij Sachalin. Ondanks alle expertise kan Shell niet zomaar aan de slag. Nog steeds wacht het op de laatste milieuvergunningen.
Het grote probleem bij offshore boringen in Alaska is de locatie van de verschillende putten. Die liggen op een week varen van de meest nabijgelegen haven, over vaak ruwe zeeën. Hulp is dus ver weg, mocht zich een olielek voordoen. Shell heeft daarom een eigen vloot van opruimschepen die op stand-by ligt in de noordelijke zeeën.
Een andere en minstens zo grote handicap handicap voor Shell is van historische aard. Offshore boren in de Verenigde Staten wordt na de olieramp van twee jaar geleden in de Golf van Mexico sterk gewantrouwd. In Alaska is de scepsis nog eens extra sterk, vanwege de ramp in 1989 met de olietanker Exxon-Valdez, die op de rotsen liep.

Eskimo’s Inuit
De lokale bevolking, Inuit, bekijken de plannen met argusorgen. Ze zijn zich er zeer van bewust hoe kwetsbaar het ecosysteem is waarin zij wonen en waarvan ze afhankelijk zijn voor de jacht. "We willen onze manier van leven niet in gevaar brengen. De dieren zijn onze identiteit", zegt Steve Umitaq, de burgemeester van Point Hope, één van de Yupikdorpen, dat zich het felst heeft verzet tegen de komst van Shell.
Zowel experts als Inuit betwijfelen of Shell gelekte olie kan opruimen als die op of onder ijs terecht komt. Daarmee is nauwelijks ervaring. Vooralsnog boort Shell alleen in de zomer, wanneer de zee zo goed als ijsvrij is. Maar uiteindelijk is het wel de bedoeling om aan de slag te gaan, ook als de zee dicht is gevroren.
Walvissen                
De Inuitgemeenschap van Alaska is verdeeld. De Inuit zijn bang dat de olie hun walvissen zal verdrijven. Tegelijkertijd beseffen ze dat Amerika niet kan zonder olie.
Shell heeft de leiders van de dorpen aan kust van de ijszee kunnen overhalen geen (nieuwe) rechtszaken aan te spannen tegen het bedrijf, die de boringen mogelijk voor vele jaren lam zouden hebben gelegd. In ruil voor deze vrede heeft het wel de ambities en het tempo naar beneden moeten bijstellen. "We gingen te snel", erkent directeur Slaiby, die goed heeft geluisterd naar de Inuit.
Als Shell mag gaan boren in juli en daadwerkelijk olie vindt, dan zal het nog zeker tien jaren duren voordat de productie echt begint, zo verwacht Robert Blaauw, projectleider Alaska bij Shell in Den Haag.